هیپوکسی چیست؟ علائم، دلایل و درمان

هیپوکسی چیست؟ علائم، دلایل و درمان

فهرست محتوا

هیپوکسی چیست؟

به وضعیتی که در آن سطح اکسیژن در بافت های بدن شما پایین باشد و یا بافت های بدن شما اکسیژن کافی نداشته باشند، هیپوکسی (Hypoxia) می گویند. Hypoxia می تواند از نظر شدت (خفیف تا شدید) متفاوت، و به اشکال حاد و مزمن ظاهر شود.

سلول های شما برای تولید انرژی و کمک به اندام ها و بافت ها برای انجام وظایف خود به اکسیژن نیاز دارند. در حالی که برخی از بافت‌های شما می‌توانند با کاهش موقت سطح اکسیژن سازگار شوند، هیپوکسی طولانی‌مدت می‌تواند باعث آسیب اندام شود. آسیب مغزی و قلبی در صورت کمبود اکسیژن بسیار خطرناک است و می تواند منجر به مرگ شود. کمبود اکسیژن به مغز، هیپوکسی مغزی نامیده می شود.

زمانی که نفس می کشید اکسیژن وارد ریه های شما می شود، جایی که از طریق راه‌های هوایی شما به کیسه‌های کوچکی به نام آلوئول می‌رود. سپس توسط خون شما، در عروق کوچکی که نزدیک آلوئول ها (مویرگ ها) حرکت می کنند، جمع می شود. در آخر، اکسیژن وارد شده از طریق خون به بافت های دیگر منتقل می شود.

هیپوکسی علائمی مانند گیجی، بی قراری، مشکل در تنفس، ضربان قلب سریع و کبودی پوست ایجاد می‌کند که در ادامه بیشتر با آنها آشنا می‌شوید. بسیاری از بیماری های مزمن قلبی و ریوی می توانند شما را در معرض خطر این بیماری قرار دهند. Hypoxia می تواند تهدید کننده زندگی باشد، پس اگر علائم هیپوکسی را تجربه می کنید، با اورژاس تماس بگیرید یا به نزدیکترین مرکزدرمانی مراجعه کنید.

تفاوقت هیپوکسی و هیپوکسمی

ممکن است کلمات هیپوکسی و هیپوکسمی را به جای یکدیگر بشنوید، اما این دو یکسان نیستند. هر دو عارضه شامل کمبود اکسیژن می شوند، اما هر کدام در قسمت های مختلف بدن شما رخ می دهند.

هیپوکسی سطح پایین اکسیژن در بافت ها می باشد و هیپوکسمی سطح پایین اکسیژن در خون است. اغلب، هیپوکسی ناشی از هیپوکسمی می باشد.

چه کسانی را تحت تاثیر قرار می دهد؟

هر شرایطی که میزان سطح اکسیژن خون شما را کاهش دهد یا جریان خون را محدود کند، می تواند باعث Hypoxia شود. افرادی که با بیماری های قلبی یا ریوی مانند COPD، آمفیزم یا آسم زندگی می کنند، در معرض افزایش خطر این بیماری هستند. برخی از عفونت‌ها، مانند ذات‌الریه، آنفولانزا و COVID-19 نیز می‌توانند خطر Hypoxia را افزایش دهند.

پیشنهاد مطالعه: سکته قلبی چیست؟ علائم، تشخیص و درمان

انواع Hypoxia

برای اینکه اکسیژن به سلول های بافت بدن شما برسد، به موارد زیر نیاز دارید:

  • اکسیژن کافی در هوایی که تنفس می کنید
  • گلبول های قرمز کافی برای رساندن اکسیژن
  • عملکرد سالم ریه برای رساندن اکسیژن به آلوئول شما
  • قلب سالم و عملکرد گردش خون برای رساندن خون غنی از اکسیژن به بافت های شما
  • سلول های بافتی که قادر به استفاده از اکسیژن هستند

در ادامه با چهار نوع هیپوکسی که هر کدام به دلیل کمبود اکسیژن در مناطق مختلف بدن ایجاد می شوند، آشنا می شوید.

هیپوکسی کم خونی؛ یکی از انواع سطح پایین اکسیژن خون

هیپوکسی هیپوکسمی

مقادیر کم اکسیژن در خون (هیپوکسمی) می تواند منجر به هیپوکسی هیپوکسمی (شایع ترین علت هیپوکسی) شود. هیپوکسمی می تواند ناشی از بیماری های ریوی و قلبی، نقایص مادرزادی قلب و داروهایی باشد که تنفس شما را دچار اختلال می کند. سفر به ارتفاعات بالا که سطح اکسیژن در آن پایین است نیز می تواند باعث هیپوکسمی شود.

هیپوکسی گردش خون

خون شما می‌تواند مقدار زیادی اکسیژن داشته باشد، اما اگر قلب خون کافی پمپاژ نکند یا رگ خونی مسدود شود، اکسیژن کافی به بافت‌های شما نمی‌رسد. همچنین این عارضه، هیپوکسی راکد یا هیپوکسی ایسکمیک نیز نامیده می شود. نارسایی احتقانی قلب و لخته شدن خون می تواند خطر هیپوکسی گردش خون را افزایش دهد.

پیشنهاد مطالعه: سکته مغزی چیست؟ علائم، تشخیص و درمان

هیپوکسی کم خونی

هیپوکسی کم خونی زمانی اتفاق می افتد که شما گلبول های قرمز کافی برای حمل اکسیژن از ریه ها به بافت های دیگر ندارید. اگر بدن شما گلبول‌های قرمز کافی تولید نکند یا گلبول‌های قرمز تغییر شکل داده شود، می‌توانید کم‌خون شوید.

هیپوکسی هیستوتوکسیک

هیپوکسی هیستوتوکسیک زمانی اتفاق می افتد که سلول های شما قادر به استفاده صحیح از اکسیژن نیستند. در این صورت، اکسیژن زیادی می تواند وارد ریه‌ها و خونتان شود. اما وقتی به بافت های شما می رسد، چیزی سلول های شما را از استفاده از آن باز می دارد. این می تواند با مسمومیت با سیانید اتفاق بیفتد.

علائم Hypoxia

علائم هیپوکسی بسته به شدت، علت زمینه ای و قسمت هایی از بدن شما متفاوت است. اگرچه آنها می توانند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند، اما شایع ترین علائم آن عبارتند از:

  • گیجی
  • سرفه کردن
  • بی قراری شدید
  • سردرد
  • اضطراب
  • تعریق
  • خس خس سینه
  • ضربان قلب سریع
  • تنفس سریع و پی در پی
  • تنگی نفس
  • ضربان قلب آهسته
  • از دست دادن هوشیاری
  • سیانوز

به خاطر داشته باشید که هیپوکسی می تواند کشنده باشد، پس در صورت مشاهده علائم در خود یا نزدیکانتان، فورا با اورژانس تماس بگیرید.

مشاهده: اجاره تخت بیمارستانی در منزل

دلایل هیپوکسی

Hypoxia اغلب ناشی از یک بیماری زمینه ای است که بر جریان خون یا تنفس تأثیر می گذارد. شرایط و یا مشکلات سلامتی که می توانند منجر به کاهش جریان خون شوند، عبارتند از:

  • کم خونی
  • آسم
  • پنوموتوراکس (هوا در فضای اطراف ریه یا ریه فروریخته)
  • برونشیت
  • بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)
  • ذات الریه
  • نقایص مادرزادی قلب
  • نارسایی احتقانی قلب
  • آمفیزم
  • تورم حنجره یا ریه ها
  • پنومونی (باکتریایی و ویروسی)
  • ادم ریوی (مایع روی ریه ها)
  • آمبولی ریه (لخته شدن خون در ریه)
  • فشار خون ریوی
  • فیبروز ریوی (اسکار ریه)
  • آپنه خواب
  • مسمومیت با سیانید
  • آسیب مغزی یا شرایط عصبی
آسم؛ یکی از دلایل سطح پایین اکسیژن خون

تشخیص هیپوکسی

پزشک شما یک معاینه فیزیکی، از جمله گوش دادن به قلب و ریه های شما را انجام می دهد. آنها ممکن است پوست، ناخن ها و لب های شما را بررسی کنند تا ببینند آبی به نظر می رسند یا خیر. همچنین، ممکن است پزشک شما آزمایشاتی را برای بررسی سطح اکسیژن و تعیین علت اصلی هیپوکسی تجویز کند، از جمله:

  • پالس اکسیمتری: پزشک یک حسگر پالس اکسیمتر را روی انگشت شما قرار می دهد تا میزان سطح اکسیژن خون را اندازه گیری کند.
  • آزمایش گاز خون شریانی (ABG): یک سوزن نازک برای خون گیری از مچ دست، بازو یا کشاله ران برای بررسی سطح اکسیژن شما استفاده می شود.
  • تست عملکرد ریوی (PFT): شما به وسیله یک دهانی متصل به دستگاهی که عملکرد ریه های شما را اندازه می گیرد، تنفس می کنید.
  • تصویربرداری: اشعه ایکس، سی تی اسکن و اسکن V/Q همگی از تجهیزات ویژه ای برای گرفتن تصاویری از اندام های داخلی شما استفاده می کنند. تصویربرداری می تواند به پزشک شما کمک کند تا علت این عارضه را تعیین کند.
  • تست پیاده روی شش دقیقه ای: شما روی یک سطح صاف به مدت شش دقیقه راه می روید تا ببینید در این مدت چقدر می توانید راه بروید. این آزمایش به پزشک شما کمک می کند تا عملکرد ریه و قلب شما را ارزیابی کند.

پیشنهاد مطالعه: سطح اکسیژن خون به چه معناست؟ دلایل و علائم سطح اکسیژن پایین خون

درمان هیپوکسی

درمان هیپوکسی به علت زمینه ای بستگی دارد. علت آن ممکن است یک رویداد یکباره یا یک وضعیت مداوم باشد. درمان Hypoxia سه هدف دارد:

  • کمک به حفظ عملکرد راه هوایی
  • افزایش میزان اکسیژن استنشاقی
  • بهبود میزان عبور اکسیژن از خون به ریه ها

درمان این عارضه ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • استروئیدهای استنشاقی که می توانند راه های هوایی شما را برای درمان آسم یا سایر بیماری های ریوی باز کنند
  • داروهایی که به کاهش مایعات اضافی روی ریه ها کمک می کنند (ادرار آور)
  • داشتن یک دریچه فلاتر برای کمک به پاک نگه داشتن راه های هوایی از مخاط
  • ماسک فشار مثبت مداوم راه های هوایی (CPAP) برای درمان آپنه خواب
  • فشار مثبت راه هوایی برای درمان COPD یا برخی از انواع آپنه خواب
  • مصرف داروهای گشادکننده برونش که به باز شدن مجاری هوایی کمک می کند
  • تهویه مکانیکی در بیمارستان، در شرایط هیپوکسی حاد شدید (شروع ناگهانی)
  • اکسیژن مکمل برای درمان هیپوکسی مداوم (مزمن)

مهم ترین چیز در درمان این است که اکسیژن کافی به بدن شما وارد شود. شما می‌توانید آن را از طریق یک پلاگین کوچک در بینی خود یا از طریق ماسکی که بینی و دهان شما را می‌پوشاند دریافت کنید. در برخی مواقع یک داروی استنشاقی یا آسم خوراکی ممکن است تنفس را آسان‌تر کند. اگر اینها کمکی نکرد، ممکن است پزشک دارو را از طریق تزریق وریدی (IV) دهد.

هنگامی که زندگی شما در خطر است و به اکسیژن مکمل برای درمان نیاز دارید، ممکن است پزشک استفاده از دستگاه اکسیژن ساز را به شما توصیه کند.

مدیریت علائم هیپوکسی

اگر علائمی مانند گیجی، ضربان قلب سریع یا تنفس را تجربه کردید، یا متوجه شدید که ناخن‌ها، لب‌ها یا پوست‌تان آبی به نظر می‌رسد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. برای جلوگیری از آسیب دائمی به اندام ها و بافت ها، هیپوکسی باید فوراً درمان شود. COPD و سایر شرایط پزشکی ممکن است باعث هیپوکسی مزمن با علائم کمتر شود. پزشک با شما در مورد مدیریت شرایط خاص شما برای کاهش علائم و خطر کاهش بیش از حد سطح اکسیژن شما صحبت خواهد کرد.

مشاهده: اجاره اکسیژن ساز در منزل

چگونه می توانم خطر Hypoxia را کاهش دهم؟

بهترین راه برای کاهش خطر هیپوکسی، مدیریت هر گونه شرایط زمینه ای است که می تواند سطح اکسیژن شما را کاهش دهد. اگر دچار بیماری قلبی یا ریوی هستید، با پزشک خود در مورد نگرانی های خود و روش های خاص برای کاهش خطر Hepoxia صحبت کنید. توجه داشته باشید که برخی داروها و موقعیت‌ها  مانند سفر به ارتفاعات بالاتر ممکن است خطر هیپوکسی را افزایش دهند. از پزشک خود در مورد اقدامات احتیاطی خاصی که باید هنگام مسافرت یا تغییر دارو انجام دهید، بپرسید.

اگر این شرایط را داشته باشم چه انتظاری می توانم داشته باشم؟

Hypoxia معمولاً نیاز به درمان فوری پزشکی دارد. پزشک شما در مورد علت اصلی و نحوه مدیریت آن در آینده با شما صحبت خواهد کرد. در برخی شرایط، هیپوکسی زمانی برطرف می شود که بیماری زمینه ای درمان شود که در این موارد نیاز به اکسیژن مکمل برطرف می شود. در شرایط دیگر، ممکن است به اکسیژن مکمل مزمن نیاز داشته باشید تا مطمئن شوید که Hypoxia یا آسیب بافتی ناشی از سطوح پایین اکسیژن وجود ندارد. پزشک شما گزینه های شما را با شما در میان خواهد گذاشت.

دریافت اکسیژن مکمل برای درمان سطح پایین اکسیژن خون

چگونه از خودم مراقبت کنم؟

اگر یک بیماری زمینه‌ای دارید که منجر به Hypoxia شده یا می‌تواند منجر به آن شود، مدیریت شرایط بهترین راه برای کاهش خطر تکرار آن است.

  • علائم جدید را نادیده نگیرید. اگر احساس کردید مشکلی وجود ندارد به خود اعتماد کنید و با پزشک خود تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید.
  • مصرف کردن داروها طبق تجویز پزشک.
  • مراقب خود باشید. اگر آسم دارید، محرک‌های خود را بشناسید و مطمئن شوید که یک اسپری نجات دهنده همراه خود دارید. تمرینات تنفسی را با استفاده از اسپیرومتر تشویقی انجام دهید و سایر توصیه‌های ارائه‌شده توسط پزشک خود را برای سلامت ریه دنبال کنید.
  • ترک سیگار و محصولات تنباکو. اگر سیگار می کشید، ترک سیگار می تواند به افزایش عملکرد ریه و جلوگیری از آسیب بیشتر به ریه ها کمک کند.
  • برنامه ریزی برای سفر در ارتفاعات. حتی کسانی که شرایط زمینه ای ندارند نیز در ارتفاعات بالا دچار مشکلات تنفسی می شوند. درک کنید که چگونه ممکن است شما را تحت تاثیر قرار دهد و برنامه ای برای چگونگی سازگاری با آن ایجاد کنید. به این فکر کنید که در صورت نیاز به مراقبت پزشکی چه کاری انجام خواهید داد. مطمئن شوید که تجهیزات اضافی یا دارویی که ممکن است نیاز داشته باشید همراه داشته باشید.

پیشنهاد مطالعه: روش های مختلف سنجش اکسیژن خون

چه زمانی باید به ER مراجعه کنم؟

Hypoxia می تواند یک وضعیت تهدید کننده زندگی باشد. اگر علائم هیپوکسی دارید یا اگر دیگران متوجه تغییر ناگهانی در رفتار یا آگاهی شما شدند به اورژانس مراجعه کنید. اگر یک وضعیت پزشکی مداوم دارید و علائم معمول شما به طور ناگهانی بدتر می شود یا علائم جدیدی را تجربه می کنید که فکر می کنید ممکن است هیپوکسی باشد، به اورژانس مراجعه کنید.

چه سوالاتی باید از پزشک خود بپرسم؟

اگر در شما یا یکی از نزدیکانتان هیپوکسی تشخیص داده شد، باید به پزشک مراجعه کنید. در اینجا چند سوال وجود دارد که می توانید هنگام مراجعه به مراکز پزشکی، از پزشک خود بپرسید:

  • آیا هیپوکسی به یک بیماری زمینه ای مرتبط است؟
  • چگونه می توانم شرایط خود را برای کاهش خطر هیپوکسی مدیریت کنم؟
  • آیا این باعث آسیب به اندام یا عوارض دیگری شده است؟
  • آیا تغییری در شیوه زندگی وجود دارد که می تواند خطر هیپوکسی من را کاهش دهد؟
  • آیا تغییرات در برنامه سفر یا داروها خطر هیپوکسی را در من افزایش می دهد؟

سخن پایانی از آرتا پیشرو

Hypoxia یک وضعیت تهدید کننده زندگی است که با توجه فوری و مراجعه به مراکز درمانی، قابل درمان است. اگر بیماری قلبی یا ریوی دارید که شما را در معرض خطر هیپوکسی قرار می دهد. با پزشک خود در مورد کارهایی که باید در صورت بروز علائم و نشانه های Hypoxia انجام دهید، صحبت کنید. اطمینان داشته باشید که بدن خود و علائم این بیماری از جمله گیجی، ضربان قلب سریع، مشکلات تنفسی و . . . را بهتر می شناسید. در صورت مشاهده علائم نگران کننده در خود یا نزدیکانتان از تماس با پزشک یا مراجعه به نزدیکترین اورژانس دریغ نکنید.

منابع my.clevelandclinic.orgmedicalnewstoday.com

اشتراک گذاری
اشتراک در
اطلاع از
guest
0 دیدگاه
بازخورد های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
توجه

مطالب آرتا پیشرو تحت نظارت پزشکان تایید شده ویراستاری می‌شوند، ولی در نظر داشته باشید که جایگزین پیشنهاد تخصصی پزشک معالج نمی‌باشد. از اینرو پیشنهاد می‌کنیم جهت تشخیص و درمان کامل بیماری خود به پزشک متخصص مراجعه نمایید.

برخی از خدمات ما


خرید و اجاره دستگاه اکسیژن ساز در منزل
خرید و اجاره دستگاه اکسیژن ساز در منزل
استخدام پرستار در منزل برای مراقبت از عزیزانتان
استخدام پرستار در منزل برای مراقبت از عزیزانتان
فیزیوتراپی در منزل برای راحتی شما عزیزان
فیزیوتراپی در منزل برای راحتی شما عزیزان
خرید و اجاره تخت بیمارستانی در منزل برای مراقبت از بیمار
خرید و اجاره تخت بیمارستانی در منزل برای مراقبت از بیمار
آزمایش در منزل و محل کار برای آسایش شما عزیزان
آزمایش در منزل و محل کار برای آسایش شما عزیزان
همراه بیمار در بیمارستان برای مراقبت از عزیزانتان
همراه بیمار در بیمارستان برای مراقبت از عزیزانتان
ویزیت پزشک عمومی و متخصص در منزل
ویزیت پزشک عمومی و متخصص در منزل
پانسمان انواع زخم ها در منزل توسط کادر پزشکی متخصص
پانسمان انواع زخم ها در منزل توسط کادر پزشکی متخصص
خرید و اجاره دستگاه ساکشن در منزل برای نگهداری از بیمار
خرید و اجاره دستگاه ساکشن در منزل برای نگهداری از بیمار
تزریقات در منزل توسط کادر پزشکی متخصص برای آسایش شما
تزریقات در منزل توسط کادر پزشکی متخصص برای آسایش شما