اختلال دو قطبی چیست؟ دلایل، راه های درمان و جلوگیری از آن

اختلال دو قطبی چیست؟ دلایل، راه های درمان و جلوگیری از آن

فهرست محتوا

اختلال دو قطبی چیست؟

اختلال دو قطبی یک اختلال مغزی است که باعث ایجاد تغییراتی در خلق و خو، انرژی و توانایی عملکرد فرد می‌شود. این وضعیت باعث نوسانات شدید خلق و خوی می‌شود که شامل شیدایی یا هیپومانیا (خلق غیر عادی شاد یا تحریک پذیر) و افسردگی (خلق غمگین) می‌شود. افراد مبتلا به اختلال دوقطبی، نوسانات خلق و خوی را معمولا در دوره‌های مشخصی از روزها تا هفته‌ها تجربه می‌کنند که به آن دوره‌های خلقی می‌گویند.

وقتی افسرده می‌شوید، ممکن است احساس غمگینی یا ناامیدی کنید و علاقه یا لذت را نسبت به بیشتر فعالیت‌ها از دست بدهید. هنگامی که خلق و خوی شما به سمت شیدایی یا هیپومانیا تغییر می‌کند، ممکن است احساس سرخوشی، پر انرژی یا تحریک پذیری غیرعادی داشته باشید. این نوسانات خلقی می‌توانند بر خواب، انرژی، فعالیت، قضاوت، رفتار و توانایی تفکر تاثیر بگذارند.

اگرچه اختلال دوقطبی یک بیماری مادام العمر است، اما می‌توانید با پیروی از یک برنامه درمانی، نوسانات خلقی و سایر علائم خود را مدیریت کنید. در بیشتر موارد، اختلال دوقطبی با داروها و مشاوره روانشناسی (روان درمانی) درمان می‌شود.

انواع اختلال دو قطبی

سه نوع اصلی اختلال دوقطبی وجود دارد که عبارتند از:

  • دوقطبی نوع یک
  • دوقطبی نوع دو
  • اختلال خلق ادواری (سیکلوتیمیا)

پیشنهاد مطالعه: حمله پانیک چیست؟ علائم، دلایل و راه های درمان آن

اختلال دو قطبی نوع یک

افراد مبتلا به اختلال دو قطبی نوع یک، یک یا چند دوره شیدایی را تجربه کرده‌اند. اکثر افراد مبتلا به دو قطبی نوع یک، دوره‌های شیدایی و افسردگی را خواهند داشت، اما یک دوره افسردگی برای تشخیص ضروری نیست. دوره‌های افسردگی معمولا حداقل دو هفته طول می‌کشد.

برای تشخیص دو قطبی نوع یک، دوره‌های شیدایی شما باید حداقل هفت روز طول بکشد یا آنقدر شدید باشد که نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشید. افراد مبتلا به دو قطبی نوع یک نیز می‌توانند حالت‌های مختلط را تجربه کنند (قسمت‌هایی از علائم شیدایی و افسردگی).

اختلال دوقطبی نوع دو

افراد مبتلا به دو قطبی نوع دو یک دوره افسردگی را تجربه می‌کنند که حداقل 2 هفته طول می‌کشد. آنها همچنین حداقل یک دوره هیپومانیک دارند که حدود 4 روز طول می‌کشد. این افراد هرگز یک دوره شیدایی کامل که مشخصه اختلال دو قطبی نوع یک است را تجربه نمی کنند.

در حالی که هیپومانیا نسبت به شیدایی آسیب کمتری دارد، اختلال دو قطبی نوع دو اغلب ناتوان کننده‌تر از اختلال دوقطبی نوع یک است؛ زیرا افسردگی مزمن در دو قطبی نوع دو شایع‌تر است. بر اساس یک مطالعه در سال 2017، این نوع اختلال دوقطبی ممکن است در زنان شایع‌تر باشد.

اختلال سیکلوتیمیا

افراد مبتلا به اختلال سیکلوتیمیا حالت خلقی مزمن ناپایدار دارند. آنها هیپومانیا و افسردگی خفیف را برای حداقل دو سال تجربه می‌کنند، اما علائم به اندازه کافی شدید نیستند یا آنقدر طول نمی‌کشند که به عنوان دوره‌های هیپومانیا یا افسردگی کامل شناخته شوند.

این دوره‌ها همچنین شامل علائمی هستند که کوتاه‌تر و کمتر از دوره‌های مرتبط با اختلال دو قطبی نوع یک یا دو قطبی نوع دو هستند. افراد مبتلا به سیکلوتیمیا ممکن است دوره‌های کوتاهی از خلق و خوی طبیعی داشته باشند، اما این دوره‌ها کمتر از هشت هفته طول می‌کشد.

علائم اختلال دو قطبی

اختلال دوقطبی با نوسانات خلقی شدید مشخص می‌شود. این می‌تواند از اوج شدید (شیدایی) تا پایین‌ترین حد (افسردگی) متغیر باشد.

دوره‌های شیدایی و افسردگی اغلب چند روز یا چند هفته طول می‌کشد.

شیدایی

علائم شیدایی اختلال دو قطبی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

پیشنهاد مطالعه: درمان تنگی نفس در خانه

  • افزایش انرژی و فعالیت
  • احساس شادی یا خوشحالی بیش از حد
  • احساس بی قراری
  • خیلی سریع صحبت کردن
  • احساس خود مهم بودن
  • ساختن برنامه‌های بزرگ و دست نیافتنی
  • پریدن از یک فکر به فکر دیگر
  • تحریک پذیری شدید
  • روان پریشی (هذیان، داشتن توهم و تفکر آشفته یا غیرمنطقی)
  • احساس نیاز به خواب کمتر از حد معمول
  • انجام کارهایی که اغلب پیامدهای فاجعه‌باری دارند
  • رفتارهایی که ممکن است مضر، پرخاشگرانه یا خطرناک باشد
  • افزایش میل جنسی
افسردگی یکی از علائم اختلال دوقطبی

افسردگی

در طول دوره افسردگی، علائم شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • احساس غمگینی، ناامیدی
  • کمبود انرژی
  • مشکل در تمرکز و به خاطر سپردن چیزها
  • تحریک پذیری
  • از دست دادن علاقه به فعالیت‌های روزمره
  • احساس پوچی یا بی‌ارزشی
  • احساس گناه و ناامیدی
  • احساس بدبینی نسبت به همه چیز
  • شک به خود
  • کاهش یا افزایش اشتها
  • روان پریشی (هذیان، داشتن توهم و تفکر آشفته یا غیرمنطقی)
  • تغییرات در الگوی خواب
  • افکار خودکشی

مشاهده: اجاره تخت بیمارستانی در منزل

دلایل اختلال دو قطبی

اختلال دوقطبی یک وضعیت سلامت روان نسبتا رایج است، اما کارشناسان هنوز مشخص نکرده‌اند که چرا برخی افراد به این بیماری مبتلا می‌شوند.

برخی از علل بالقوه اختلال دوقطبی عبارتند از:

ژنتیک

تصور می‌شود که اختلال دو قطبی با ژنتیک مرتبط است، زیرا به نظر می‌رسد در خانواده ها وجود دارد. اگر والدین، خواهر یا برادر شما مبتلا به اختلال دوقطبی هستند، احتمال ابتلای شما به این بیماری بیشتر است.

اگر یکی از والدین شما این بیماری را داشته باشد، خطر ابتلای شما به این بیماری 10 تا 25 درصد است. با این حال، به خاطر داشته باشید که اکثر افرادی که سابقه اختلال دوقطبی در سابقه خانوادگی خود دارند، به آن مبتلا نمی شوند.

عدم تعادل شیمیایی در مغز

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد اختلال دو قطبی ممکن است با عدم تعادل شیمیایی در مغز مرتبط باشد. مواد شیمیایی مسئول کنترل عملکرد مغز، انتقال دهنده‌های عصبی نامیده می‌شوند و شامل نورآدرنالین، سروتونین و دوپامین می‌شوند.

شواهد دیگری نیز وجود دارد مبنی بر اینکه اگر عدم تعادل در سطوح انتقال دهنده‌های عصبی وجود داشته باشد، ممکن است فرد دچار برخی علائم اختلال دوقطبی شود.

به عنوان مثال، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد دوره‌های شیدایی ممکن است زمانی رخ دهد که سطح نورآدرنالین خیلی بالا باشد و دوره‌های افسردگی ممکن است نتیجه پایین‌شدن سطح نورآدرنالین باشد.

عوامل محیطی

رویدادهای زندگی مانند مرگ یکی از عزیزان، سو استفاده، استرس، بیماری جسمی، طلاق، مشکلات مالی یا یک رویداد آسیب زا دیگر نیز می‌توانند در ابتلا به این بیماری نقش داشته باشند.

عوامل خطر اختلال دو قطبی

عواملی که ممکن است خطر ابتلا به اختلال دوقطبی را افزایش دهند عبارتند از:

  • داشتن یکی از بستگان درجه یک مانند والدین یا خواهر و برادر مبتلا به اختلال دوقطبی
  • رویدادهای زندگی مانند مرگ یکی از عزیزان یا استرس
  • سوء مصرف مواد مخدر یا الکل

پیشنهاد مطالعه: انواع سردرد؛ 15 نوع سردرد + علائم، دلایل و نحوه درمان آنها

محرک های اختلال دو قطبی

یک موقعیت استرس زا اغلب باعث بروز علائم اختلال دوقطبی می‌شود. نمونه‌هایی از محرک‌های استرس زا عبارتند از:

  • فروپاشی یک رابطه
  • سو استفاده فیزیکی، جنسی یا عاطفی
  • مرگ یکی از اعضای نزدیک خانواده یا یکی از عزیزان

این نوع رویدادهای تغییر دهنده زندگی می‌توانند در هر زمانی از زندگی فرد را دچار اپیزودهای افسردگی کنند.

اختلال دوقطبی همچنین ممکن است توسط موارد زیر ایجاد شود:

  • بیماری جسمی
  • اختلالات خواب
  • مشکلات طاقت فرسا در زندگی روزمره مانند مشکلات پول، کار یا روابط
عوارض اختلال دو قطبی

عوارض اختلال دو قطبی

اگر اختلال دو قطبی درمان نشود، می‌تواند منجر به مشکلات جدی شود که هر بخش از زندگی شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. برخی از این مشکلات عبارتند از:

  • مشکلات مربوط به مصرف مواد مخدر و الکل
  • خودکشی یا اقدام به خودکشی
  • مشکلات حقوقی یا مالی
  • روابط آسیب دیده
  • عملکرد ضعیف در کار یا مدرسه

پیشنهاد مطالعه: سکته مغزی چیست؟ علائم، تشخیص و درمان

شرایط همزمان

اگر مبتلا به اختلال دو قطبی هستید، ممکن است بیماری دیگری نیز داشته باشید که باید همراه با اختلال دوقطبی درمان شود. برخی از شرایط می‌توانند علائم اختلال دوقطبی را بدتر کنند. این شرایط عبارتند از:

  • اختلالات اضطرابی
  • اختلالات اشتها
  • اختلال کمبود توجه/بیش فعالی (ADHD)
  • مشکلات الکل یا مواد مخدر
  • مشکلات جسمی مانند بیماری قلبی، مشکلات تیروئید، سردرد یا چاقی

تشخیص اختلال دو قطبی

برای تعیین اینکه آیا اختلال دوقطبی دارید، ارزیابی شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:

ارزیابی تخصصی

پزشک شما ممکن است ارزیابی را انجام دهد یا ممکن است شما را به یک متخصص سلامت روان ارجاع دهد. آنها از شما چند سوال می‌پرسند تا بفهمند آیا شما به اختلال دو قطبی مبتلا هستید یا خیر.

اگر این کار را انجام دهید، آنها تصمیم خواهند گرفت که چه درمان‌هایی مناسب‌تر هستند. در طول ارزیابی، از شما در مورد علائم و زمانی که برای اولین بار آنها را تجربه کرده‌اید، سوال می‌شود.

روانپزشک همچنین در مورد اینکه چه احساسی در زمان و در طول یک دوره شیدایی یا افسردگی دارید و اینکه آیا فکری در مورد آسیب رساندن به خود دارید می‌پرسد.

روانپزشک همچنین می‌خواهد در مورد سابقه پزشکی و سابقه خانوادگی شما بداند، به خصوص اینکه آیا یکی از بستگان شما اختلال دوقطبی داشته است یا خیر.

برای تعیین اینکه چه نوع اختلال دو قطبی ممکن است داشته باشید، پزشک شما الگوی علائم و میزان تأثیر آنها بر زندگی شما را در شدیدترین دوره‌ها ارزیابی می‌کند.

آزمایش‌های پزشکی

بسته به علائم شما، پزشک ممکن است یک معاینه فیزیکی و تست‌های آزمایشگاهی برای شناسایی هر گونه مشکل پزشکی که می‌تواند باعث علائم شما شود را انجام دهد. اگر اختلال دوقطبی دارید، باید به طور منظم برای بررسی سلامت جسمی و روانی خود به پزشک مراجعه کنید.

درمان اختلال دو قطبی

هدف درمان تثبیت خلق و خوی فرد و کاهش شدت علائم است. چندین روش درمانی می‌تواند به شما در مدیریت علائم اختلال دوقطبی کمک کند. اینها شامل داروها، مشاوره و اقدامات مربوط به شیوه زندگی است.

مشاهده: همراه بیمار در بیمارستان

داروها

داروهای توصیه شده ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • تثبیت کننده‌های خلق و خو مانند لیتیوم
  • داروهای ضد روان پریشی مانند الانزاپین
  • داروهای ضد افسردگی مانند فلوکستین
  • داروهای ضد اضطراب مانند بنزودیازپین‌ها که برای درمان کوتاه مدت استفاده می‌شوند

روان درمانی

روان‌درمانی می‌تواند بخشی موثر از درمان برای افراد مبتلا به اختلال دو قطبی باشد. روان درمانی اصطلاحی برای تکنیک‌های درمانی است که هدف آن کمک به افراد در شناسایی و تغییر احساسات، افکار و رفتارهای نگران کننده است. این نوع درمان می‌تواند در محیط‌های فردی، خانوادگی یا گروهی ارائه شود.

درمان شناختی رفتاری

درمان شناختی رفتاری نوعی از گفتار درمانی است که به شما کمک می‌کند تا افکار و رفتارهای ناسالم و منفی را شناسایی کرده و آنها را با افکار و رفتارهای سالم و مثبت جایگزین کنید. این درمان می‌تواند به شناسایی عواملی که باعث ایجاد دوره‌های دوقطبی شما می‌شود کمک کند.

آموزش روانی

آموزش روانی یک رویکرد درمانی است که به شما کمک می‌کند تا در مورد یک بیماری و درمان آن بیاموزید. این دانش می‌تواند به شما و افراد حامی در زندگی شما کمک کند تا علائم اولیه خلق و خو را بشناسید و آنها را به طور موثرتری مدیریت کنید.

ریتم درمانی بین فردی و اجتماعی

ریتم درمانی بین فردی و اجتماعی بر تنظیم عادات روزانه مانند خواب، خوردن و ورزش تمرکز دارد. متعادل کردن این اصول روزمره می‌تواند منجر به اپیزودهای خلقی کمتر و علائم شدیدتر شود.

درمان خانواده محور

حمایت خانواده و ارتباط می‌تواند به شما کمک کند تا برنامه درمانی خود را دنبال کنید و به شما و عزیزانتان کمک کند علائم هشدار دهنده نوسانات خلقی را تشخیص داده و مدیریت کنید.

گزینه‌های دیگر

روش‌های دیگری که می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند عبارتند از:

  • الکتروشوک درمانی
  • تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال
  • نور درمانی

پیشنهاد مطالعه: ترک پا؛ روش‌های جلوگیری و درمان خانگی ترک کف پا

درمان خانگی اختلال دو قطبی

برخی از داروهای طبیعی نیز ممکن است به علائم اختلال دوقطبی کمک کنند. با این حال، باید قبل از امتحان این درمان‌ها با پزشک یا روانپزشک خود مشورت کنید. در برخی موارد، آنها می‌توانند با هر دارویی که مصرف می‌کنید تداخل داشته باشند.

گیاهان و مکمل‌های زیر ممکن است به تثبیت خلق و خوی شما و کاهش علائم اختلال دوقطبی در ترکیب با دارو و درمان کمک کنند:

  • امگا 3: برخی از تحقیقات در سال 2016 نشان می‌دهد که مصرف مکمل امگا 3 ممکن است به علائم دوقطبی نوع یک کمک کند. با این حال، یک مطالعه در سال 2021 حمایت ضعیفی از استفاده از این مکمل برای درمان علائم افسردگی در اختلال دوقطبی نشان داد.
  • گیاه ریشه طلایی (Rhodiola rosea): یک بررسی در سال 2013 نشان می‌دهد که این گیاه ممکن است به افسردگی متوسط کمک کند، بنابراین می‌تواند به درمان افسردگی مرتبط با اختلال دو قطبی کمک کند. اما این نیز با تحقیقات جدیدتر ثابت نشده است.
  • اس-آدنوزیل متیونین (SAMe): این یک مکمل اسید آمینه است که ممکن است به کاهش علائم افسردگی اساسی و سایر اختلالات خلقی کمک کند. با این حال، می‌تواند باعث شیدایی شود و ممکن است با سایر داروها تداخل داشته باشد.

شما باید قبل از امتحان SAMe یا هر داروی طبیعی و گیاهی با پزشک مشورت کنید تا به شما در مدیریت علائم دوقطبی کمک کند.

ورزش کردن برای کاهش علائم اختلال دوقطبی

تغییر سبک زندگی

برخی از اقدامات سبک زندگی می‌تواند به کاهش شدت علائم اختلال دو قطبی شما کمک کند. این موارد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

  • خوردن یک رژیم غذایی متعادل
  • ورزش کردن
  • رسیدن و حفظ وزن سالم
  • خودداری از مصرف الکل، مواد مخدر و تنباکو
  • داشتن خواب سالم و با کیفیت
  • مدیریت کردن استرس و حفظ روابط سالم
  • مدیتیشن
  • داشتن یک دفتر خاطرات روزانه یا نمودار خلق و خو

جلوگیری از ابتلا به اختلال دو قطبی

متاسفانه هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از اختلال دوقطبی وجود ندارد. اما دانستن علائم و نشانه‌های اختلال دو قطبی و درمان زودهنگام می‌تواند به جلوگیری از بدتر شدن اختلال دوقطبی یا سایر شرایط سلامت روان کمک کند.

پیشنهاد مطالعه: رژیم کتوژنیک؛ فواید، عوارض و انواع آن + نمونه رژیم کتو

اگر اختلال دوقطبی برای شما تشخیص داده شده است، برخی از استراتژی‌ها می‌توانند از تبدیل شدن علائم جزئی به دوره‌های کامل شیدایی یا افسردگی جلوگیری کنند:

  • به علائم هشدار دهنده توجه کنید
  • از مصرف مواد مخدر و الکل خودداری کنید
  • داروهای خود را دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت ابتلا به این بیماری چه زمانی به پزشک مراجعه کنم؟

اگر علائم افسردگی یا شیدایی دارید، باید به پزشک متخصص (متخصص سلامت و روان) مراجعه کنید. اختلال دوقطبی به خودی خود بهتر نمی شود. دریافت درمان از یک پزشک متخصص و با تجربه، می‌تواند به شما در کنترل علائم اختلال دو قطبی شما کمک کند.

پزشک چه سوالاتی از من می‌پرسد؟

پزشک شما احتمالا از شما سوالاتی می‌پرسد. آماده بودن برای پاسخ دادن به آنها ممکن است زمانی را برای مرور هر نقطه‌ای که می‌خواهید زمان بیشتری را صرف آن کنید، آزاد کند. این سوالات عبارتند از:

  • اولین بار چه زمانی شما یا عزیزانتان متوجه علائم خود شدید؟
  • چقدر خلق و خوی شما تغییر می‌کند؟
  • آیا در هنگام ناراحتی افکار خودکشی به سراغتان می‌آید؟
  • آیا علائم شما با زندگی روزمره یا روابط شما تداخل دارد؟
  • آیا خویشاوندان درجه یک مبتلا به اختلال دوقطبی یا افسردگی دارید؟
  • چه شرایط سلامت روانی یا جسمی دیگری دارید؟
  • آیا مشروبات الکلی می‌نوشید، سیگار می‌کشید و یا از مواد مخدر استفاده می‌کنید؟
  • شب ها چقدر می‌خوابید؟ آیا در طول زمان تغییر می‌کند؟
  • چه چیزی علائم شما را بهبود می‌بخشد؟
  • چه چیزی علائم شما را بدتر می‌کند؟

سخن پایانی از آرتا پیشرو

اختلال دو قطبی یک وضعیت جدی سلامت روان است که باعث ایجاد تغییراتی در خلق و خو، انرژی و توانایی عملکرد فرد می‌شود. درمان طولانی مدت و مداوم مانند دارو درمانی و گفتار درمانی، می‌تواند به مدیریت علائم بیمار کمک کند و فرد را قادر می‌سازد تا زندگی سالم و هدفمندی داشته باشد.

حال که با علائم و نشانه‌های این بیماری آشنا شدید، در صورت مشاهده هر یک از این علائم در خود و یا نزدیکانتان، باید بدون اتلاف وقت به پزشک متخصص مراجعه کنید تا هر چه زودتر خیال خود را از بابت درمان راحت کنید و نگران عوارض جدی آن نباشید.

ما در این مقاله از آرتا پیشرو، سعی کردیم تمامی موارد مرتبط با اختلال دو قطبی را برای شما عزیزان توضیح دهیم. اگر شما هم تجربه‌ی این چنینی داشته‌اید و به سلامت توانسته‌اید از این بحران عبور کنید، حتما نظرات و تجربیات خود را برای ما بنویسید تا دیگران هم بتوانند از آنها نهایت استفاده را ببرند.

منابع nimh.nih.govnhs.ukmayoclinic.orgmy.clevelandclinic.orgmedicalnewstoday.comhealthline.com

اشتراک گذاری
اشتراک در
اطلاع از
guest
0 دیدگاه
بازخورد های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
توجه

مطالب آرتا پیشرو تحت نظارت پزشکان تایید شده ویراستاری می‌شوند، ولی در نظر داشته باشید که جایگزین پیشنهاد تخصصی پزشک معالج نمی‌باشد. از اینرو پیشنهاد می‌کنیم جهت تشخیص و درمان کامل بیماری خود به پزشک متخصص مراجعه نمایید.

برخی از خدمات ما


خرید و اجاره دستگاه اکسیژن ساز در منزل
خرید و اجاره دستگاه اکسیژن ساز در منزل
استخدام پرستار در منزل برای مراقبت از عزیزانتان
استخدام پرستار در منزل برای مراقبت از عزیزانتان
فیزیوتراپی در منزل برای راحتی شما عزیزان
فیزیوتراپی در منزل برای راحتی شما عزیزان
خرید و اجاره تخت بیمارستانی در منزل برای مراقبت از بیمار
خرید و اجاره تخت بیمارستانی در منزل برای مراقبت از بیمار
آزمایش در منزل و محل کار برای آسایش شما عزیزان
آزمایش در منزل و محل کار برای آسایش شما عزیزان
همراه بیمار در بیمارستان برای مراقبت از عزیزانتان
همراه بیمار در بیمارستان برای مراقبت از عزیزانتان
ویزیت پزشک عمومی و متخصص در منزل
ویزیت پزشک عمومی و متخصص در منزل
پانسمان انواع زخم ها در منزل توسط کادر پزشکی متخصص
پانسمان انواع زخم ها در منزل توسط کادر پزشکی متخصص
خرید و اجاره دستگاه ساکشن در منزل برای نگهداری از بیمار
خرید و اجاره دستگاه ساکشن در منزل برای نگهداری از بیمار
تزریقات در منزل توسط کادر پزشکی متخصص برای آسایش شما
تزریقات در منزل توسط کادر پزشکی متخصص برای آسایش شما